गण्डक क्षेत्रमा उखुको अवैध काँटा बढदो प्रशासन मुखदर्शक

रबिन्द्र यादव
परासी, ८ माघ । नवलपरासीमा अवैध उखु काँटाको विगविगी बढेको छ । किसानहरुलाई आर्थिक प्रलोभनमा पारी बिचौलियाहरुले अवैध काँटा संचालन गरि उखु स्टक गर्ने गरेका छन् । उखु क्रसिङ्ग उद्योग भन्दा बढि पैसा तिरेर बिचौलियाहरुले उखु खरिद गरि स्टक गर्दै आएका छन् । किसानहरुको उखु भ्याएपछि मिलहरुलाई चर्को मुल्यमा बेच्ने उद्देश्यले बिचौलियाहरु अवैध काँटा संचालन गरि उखु स्टक गर्दै आएको स्थानियले आरोप लगाए ।
जिल्लामा उखु उत्पादन घटदै यसवर्ष करिब १८ लाख क्विन्टल उखु मात्र उत्पादन भएको छ । जिल्लामा ४ वटा ठुला क्रसिङ्ग उद्योग मध्ये ३ वटा मिल संचालनमा छन् । यस्तै सय भन्दा बढि साना क्रसिङ्ग उद्योगहरु (भेली उद्योग) पनि छन् । सिजनमा एक मिलले १२ देखि १५ लाख क्विन्टल उखु क्रसिङ्ग गर्न पाउन पर्ने हुन्छ । तर संचालित ३ वटै उखु क्रसिङ्ग मिलले यसवर्ष ४ लाख क्विन्टल उखु भन्दा बढि उखु क्रसिङ्ग गर्न नपाउने ईन्दिरा सुगर मिलका जिएम रबिन्द्र नाथ शुक्लाले चिन्ता व्यक्त गरे । एउटा मिलले दिनहुँ ६ हजार देखि ७ हजार क्विन्टलसम्म उखु क्रसिङ्ग गर्ने क्षमता राखेपछि उखुको अभावले २ हजार २५ सय उखु क्रसिङ्ग गर्दै आएका छन् उने बताए । यसरी जिल्लामा उखुको उत्पादन घटदै गयो भने उखु मिलहरु नै विस्थापन हुने अवस्था देखिने शुक्लाले दुख व्यक्त गरे ।
यता उखु अभावको फाईदा उठाउदै बिचौलियाहरु मिलभन्दा बढि मुल्यमा उखु खरिद गरि स्टक गर्दै आएका छन् जुन पछि उखु मिललाई चर्को मुल्यमा बेची बढि मुनाफा कमाउने उद्देश्य राखेको स्थानियले बताए । यसरी किसान र मिललाई भ्रमित पार्दै बिचौलियाहरु दर्जनभन्दा बढि अवैध काँटा संचालन गरेका छन् जसलाई नियन्त्रण गर्न प्रशासन कार्यालय मौन बसि रहेको छ ।
एक महिना अगाडी जिल्ला प्रशासन कार्यालयले अवैध काँटा मध्ये ३ वटा काँटा सिज गरेको थियो तर पछि राजनितिक दबाबमा जिल्ला प्रशासन कार्यालयका एक उच्च ओहदाका कर्मचारीले नेता संग कर्सि मेन्टेन गर्न काँटाहरु संग पैसा खाई काँटा खुलाएको उखु कृषक उत्पादक समितिका अध्यक्ष उमेशचन्द यादवले आरोप लगाए । अध्यक्ष यादवका अनुसार यसरी बिचौलियाहरु प्रशासन कार्यालय र गुणस्तर नापतौल विभागका प्रतिनिधिहरुलाई पैसा खुवाउदै अवैध काँटा संचालन गर्दै उखुको कृतिम अभाव समेत सृजना गर्दै आएको बताए ।
विगतका सालदेखि जिल्लामा ७ हजार ५ सय हेक्टयर क्षेत्रफलमा उखु खेती हुदै आएको छ तर अहिले भुक्तानीको समस्या र केरा खेतीको आकर्षणले क्रमशः उखु उत्पादन घटदै गएको छ । यस गण्डक कमाण्ड क्षेत्रका करिब १४ हजार घरपरिवार उखु खेतीमा आवद्ध रहेको कृषि विकास कार्यालयले तथ्याङ्ग दिएको छ ।