काठमाडौं । माइग्रेन एक प्रकारको टाउको दुख्ने रोग हो, जुन टाउकाको एक भागमा मात्र हुने गर्छ । यो समय समयमा दोहोरि रहन्छ । यसको दुखाइ निकै कडा हुने र यो दुई घन्टादेखि कैयौँ दिनसम्म दुखि रहन पनि सक्छ । माइग्रेन जसलाई पनि हुन सक्छ तर माइग्रेन पुरुषको तुलनामा महिलामा बढी देखा पर्छ ।
तनावपूर्ण जीवन र हर्मोनको असन्तुलनले गर्दा महिलामा माइग्रेन बढी हुने देखिन्छ । यसका साथै गर्मीमा तापक्रम बढ्ने, घामको तेज किरण, गलत खानपान, वायु प्रदुषण, डिहाइड्रेशन, सोडा, चिसो पेयपदार्थ, क्याफिनयुक्त पदार्थको सेवनले माइग्रेन हुने सम्भावना हुन्छ ।
माइग्रेनलाई वंशानुगत रोगका रूपमा पनि लिने गरिन्छ । मस्तिष्कमा जैविक रसायनहरूको असन्तुलन हुँदा रक्तनली तथा मस्तिष्क वरिपरिका नसाहरू सुन्निन्छर टाउको दुख्ने गर्छ । माइग्रेन हुँदा मस्तिष्कको काममा परिवर्तन आउछ ।
समयमा नासुत्दा, अनिन्द्राको समस्या हुदा, पुरानो अचार खादा, दुखाई कम गर्ने विभिन्न औषधीको सेवनले पनि माइग्रेनलाई निम्त्याउन सक्छ । टाउको दुखाई संग संगै कहिलेकाहीं निधार र घाँटीतिर पनि दुख्ने समस्या देखा पर्न सक्छ ।
छिट्टै रिसाउने, निद्रा लागेजस्तो हुने, लगातार हाई आउने, थकाइ लागे जस्तो महसुस हुने, वाकवाकी लाग्ने, बान्ता हुने, उज्यालो प्रकाश सहन नसक्ने, हातखुट्टा दुख्ने जस्ता लक्षणहरु देखा पर्न सक्छन् । कसै कसैलाई टाउकाको दुवै भागमा समेत दुख्ने हुन्छ ।
माइग्रेनको कुनै निश्चित उपचार भने छैन तर, हामी आफैले केही उपायहरु अपनाएर पीडाबाट धेरै हदसम्म मुक्त हुन सक्छौं । हामीले मनबाट चिन्तालाई हटाएर समयमा सुत्ने बानी बसाउनु पर्छ । हामीले पुुरानो अचार, गुन्द्रुक, तामाजस्ता खानेकुरा कम खानुका साथै चिल्लो पिरो खानु हुदैन ।
घाममा धेरै बेर नबस्ने, यदि घाममा हिंड्नु परेमा छाता प्रयोग गरेर मात्र बाहिर जाने । क्याफिनले गर्दा टाउको दुखाई बढ्ने भएकाले क्याफिन पाइने खानेकुरा जस्तै चिया, कफी, ब्राउन चकलेट आदि खान छोड्नु पर्छ ।
असाध्यै टाउको दुखेमा दुखाई कम गर्ने औषधीको प्रयोग गर्नु हुदैन । यस्ता औषधीको बढी सेवन गर्नाले टाउको दुखाइ केही समयको लागि कम भए पनि फेरि बल्झिन सक्छ । हामीले डाक्टरहरुको सल्लाह लिएर र परिक्षण गरेर मात्र औषधिको सेवन गर्नु पर्छ ।
प्रकाशित मितिः २०७६ जेठ २९ बुधबार
Comments