काठमाडौं । ९४औं एकेडेमी अवार्ड (ओस्कार) को अहिले चर्चा रहेको छ । ९४ वर्षदेखि चल्दै आएको यो अवार्ड समारोह विश्व सिनेमा क्षेत्रका लागि सबै भन्दा प्रतिष्ठित अवार्ड मानिन्छ । यस रिपोर्टमा फिल्म अवार्डको बेन्चमार्क भनिने ओस्कार अवार्ड कसरी सुरु भयो, ओस्कारको नाम कसरी राखियो र कुन मापदण्डका आधारमा फिल्म छनोट गरिन्छ भन्ने जानकारी दिदैछौं ।
अमेरिकाको एमजीएम स्टुडियोका प्रमुख लुइस बी मेयर, उनका तीन साथीहरू, अभिनेता कोनराड नागेल, निर्देशक फ्रेड निब्लो र फिल्म निर्माता फेड बिटसनसँग मिलेर सम्पूर्ण उद्योगलाई फाइदा पुग्ने समूह सिर्जना गर्ने योजना बनाए । इन्टरनेशनल एकेडेमी अफ मोसन पिक्चर आर्ट एण्ड साइन्स प्रस्तुत गर्नुअघि चलचित्र उद्योगका ३६ जना चर्चित व्यक्तिहरू लस एन्जलसको एम्बेसेडर होटलमा भेला भएका थिए । यसमा सबैले सहमति जनाए । मार्च १९२७ सम्म यसका अधिकारीहरू चुनिएका थिए, जसका अध्यक्ष डगलस फेयरबैंक थिए ।
मे ११, १९२७ मा, ३०० प्रतिष्ठित व्यक्तित्वहरूको एक पार्टी आयोजना गरियो, जसमध्ये २३० जनाले सय डलरमा एकेडेमीको आधिकारिक सदस्यता लिए । सुरुमा यो समारोहलाई निर्माता, निर्देशक, अभिनेता, प्राविधिक र लेखक गरी ५ विधामा विभाजन गरिएको थियो ।
पहिलो ओस्कर अवार्ड समारोह १६ मे १९२९ मा भएको थियो । हलिउड रुजवेल्ट होटलको ब्लसम रुममा २७० जना पाहुनालाई एउटा निजी पार्टीमा आमन्त्रित गरिएको थियो । यस कार्यक्रमको लागि टिकट ५ डलरको टिकट राखिएको थियो । न मिडिया, न दर्शक, न भिड ।
पहिलो अवार्ड समारोहका विजेता तीन महिनाअघि घोषणा गरिएको थियो । अर्को वर्षदेखि अवार्ड नाइटको रात ११ बजे पत्रिकाले विजेताहरूको सूची दिन थाल्यो तर सन् १९४० मा लस एन्जलस टाइम्सले समारोहअघि विजेताहरूको घोषणा गरेको थियो । त्यसबेलादेखि, विजेताहरू बन्द खाममा राखेर कार्यक्रम गरेर खुलासा गरिदै आएको छ ।
ट्रफी कसरी तयार भयो ?
पहिले, एमजीएम स्टुडियोका कला निर्देशकले रिलमा तरवार समातेर योद्धा खडा गरेर संरचना बनाए । मूर्तिकार जर्ज स्टेनलीले यस संरचनालाई अन्तिम रूप दिएका थिए । ९२ दशमलव ५ प्रतिशत टिन र ७ दशमलव ५ प्रतिशत तामाको सुनको जलप रहेको उक्त पुरस्कार १३ इन्च लामो र ३ दशमलव ८५ केजी रहेको थियो । पहिलो पुरस्कारको समयमा, २७०१ पुरस्कारहरू बनाइयो । इतिहासमा एक पटक, काठको ट्रफी पनि तयार गरिएको थियो, जुन सन् १९३८ मा अमेरिकी अभिनेता एडगर बर्गनलाई दिइएको थियो ।
१९२९-३० मा कुल १५ जनालाई ओस्कार अवार्ड दिइएको थियो । यसअघि एकेडेमी अवार्डमा मिडिया थिएन, तर त्यसयता आजसम्म एकेडेमी अवार्ड समारोहको कभरेज ठूलो मात्रामा हुन थालेको छ । सन् १९५३ मा पहिलो पटक एनबीसीले उक्त समारोहलाई टिभीमा प्रत्यक्ष प्रसारण गरेको थियो ।
त्यस्तै पहिलो उत्कृष्ट अभिनेताको अवार्ड द लास्ट कमाण्ड र द वे अफ अल फ्लेश फिल्मका लागि एमिल जेनिङ्सलाई दिइयो । यो समारोह अघि उनी युरोप फर्किनु पर्ने थियो, त्यसैले एकेडेमीले पहिले नै उनलाई यो पुरस्कार प्रदान गरेको थियो । एमिलले दुई चलचित्रका लागि पुरस्कार प्राप्त गरे, तर समयसँगै एकेडेमी अवार्डमा सुधार हुँदै गयो र त्यसपछि सबैले एउटै फिल्मबाट अवार्ड पाउन थाले ।
१९५७ मा, एकेडेमी अवार्डले सर्वश्रेष्ठ विदेशी भाषाको श्रेणी सिर्जना गर्यो, त्यसपछि सबै देशहरूले फिल्महरूको लागि नामांकन पठाउन थाले । ओस्कारमा फिल्म पठाउने नियम यस्तो छ, ओस्कारका लागि मनोनित भएको फिल्म कम्तिमा ४० मिनेट लामो हुनुपर्छ । फिल्म ३३ एमएम वा ७० एमएम प्रिन्ट २४ फ्रेम प्रति सेकेन्ड वा 48 फ्रेम प्रति सेकेन्डमा हुनुपर्छ । यसको रिजोल्युसन पनि १२८० x ७२० भन्दा कम हुनु हुँदैन । अघिल्लो वर्ष जनवरी १ देखि डिसेम्बर ३१ सम्ममा रिलिज भएका चलचित्र मात्र मनोनयनमा राख्ने गरिन्छ ।
सेलिब्रेटीहरूले ओस्कार पक्कै पाउँछन्, यद्यपि उनीहरूलाई बेच्ने अधिकार भने छैन ।
प्रकाशित मितिः २०७८ चैत १४ सोमबार
Comments