काठमाडौं । कानमा पिप आउने वा पानी बग्ने आम समस्याजस्तै बनेको छ । खासमा यो किन हुन्छ ? यसको जटिलता के हो ? उपचार कसरी हुन्छ ? यो कसरी निको हुन्छ ? यावत् प्रश्न उठ्नु स्वभाविक पनि हो ।
खासमा कानमा संक्रमण भएपछि पिप र पानी बग्ने हुन्छ । यसमध्ये पनि फंगल ब्याक्टेरियल इन्फेक्सनले कानमा पिप बग्ने समस्या हुन्छ । यस्तो स्थितिमा उपचार गर्नु राम्रो हो । किनभने यो स्थिति रह्यो भने कानको जालीमा असर गर्न थाल्छ । कानको जालीमा प्वाल परेपछि कान पाक्ने समस्या हुन्छ ।
सामान्य पानी पर्दा पनि पाक्न थाल्छ । नुहाउँदा, पानीझरीमा हिंड्दा कान पाक्छ र यसले धेरै दुःख दिन्छ । कानको जाली फाटेपछि त्यसको पनि यथाशीघ्र उपचार गर्नुपर्छ । यसको उपचार भनेको औषधि र त्यसले काम नगरेमा शल्यक्रिया नै हो । तर यो साधारण शल्यक्रिया हो ।
यदि कानको जाली प्वाल परेको छ र संक्रमण भइरहेको छ भने त्यसले भित्री हड्डी खियाउन थाल्छ । यस चरणमा पुगेपछि कानको शल्यक्रिया एक मात्र विकल्प रहन्छ । त्यसैले सामान्य संक्रमणले कान पाक्ने वा पानी आउने हुँदा नै सतर्क हुनुपर्छ र उपचार गराइहाल्नुपर्छ ।
औषधिले निको हुन्छ
सामान्य संक्रमणबाट कान पाकेको हो भने यसका लागि औषधिले काम गर्छ । निश्चित अवधिसम्म औषधि खाएपछि कानबाट पिप आउन छाड्छ । तर कानको जाली प्वाल परेर जटिलता आइसकेको छ वा हड्डी खिइएको छ भने शल्यक्रिया गर्नुपर्छ ।
कस्तो औषधि ?
कानको सामान्य संक्रमणमा एन्टिबायोटिक दिइन्छ, जसले निको हुन्छ । एन्टिबायोटिक कानमा लगाउने र खाने दुवै हुन्छ । तर सबैजसो अवस्थामा यही औषधिले काम गर्छ भन्ने हुँदैन । पिप बग्नुमा धेरै समस्या हुन सक्छ र त्यस अनुरुप औषधि पनि फरक हुन्छ । त्यसैले नाक, कान, घाँटीरोग विशेषज्ञलाई देखाएर मात्र औषधि खानुपर्छ ।
हेलचेक्राइँ गरे जटिल
कान पाक्ने समस्या भएमा सामान्य औषधिबाट नै निको बनाउन सकिन्छ । तर हेलचेक्राइँ गरेमा कानको जाली प्वाल पर्ने, भित्री हड्डी खिइने जस्ता जटिलता आउन सक्छ । पछि पछि कान नै नसुन्ने स्थिति पनि हुन सक्छ ।
कानबाट पिप आउने समस्या आफैं निको हुन्छ ?
कानबाट पिप आउने समस्या आफैं निको हुन्छ त ? धेरैमा उठ्ने जिज्ञासा हो यो । कतिपयको प्रतिरक्षा प्रणाली बलियो छ भने औषधि बिना नै निको हुन सक्छ । तर यसमा ठोकुवा गर्न सकिंदैन । किनभने यस्तो स्थिति एकदमै दुलर्भ हुन्छ । त्यसैले कानमा पिप आउँछ, पानी बग्छ भने चिकित्सकलाई देखाउनु उत्तम हुन्छ ।
कानमा पानी जम्ने कारण
कानको बाहिरी, भित्री र बीच गरी तीन भाग हुन्छ । बीचको भागको चाप मिलेन भने पानी जम्ने समस्या हुन्छ ।
कान र घाँटीको बीचमा एउटा ट्युब हुन्छ । त्यो ट्युबले राम्ररी काम गरेन वा त्यसमा कुनै संक्रमण भयो भने कानको मध्य भागमा चाप मिल्दैन । यस्तो अवस्थामा पानी जम्छ ।
यसको उपचार के छ त ?
पिप र पानी जम्नुको मुख्य उपचार औषधिबाट नै गरिन्छ । यस्तो समस्या भएका बिरामीको २-३ महिनासम्म जाँच गरिन्छ । त्यसपछि पनि निको भएन वा सुनाइ धेरै कम भयोे भने सानो शल्यक्रिया गर्ने गरिन्छ । शल्यक्रियाभन्दा औषधिबाट नै निको उपचार भएको पाइन्छ ।
प्रकाशित मितिः २०७९ फागुन ३० मंगलबार
Comments